Trên thế giới có đa số 24 loài mai thuộc họ mai, nghĩa là chi họ Ochna (Ochnaceae) khác với loài mai mơ gần giống như hoa đào.

Trên quốc gia Việt Nam, người ta thường biết tới hoa mai qua loại hoa mai vàng năm cánh đặc thù xưa nay mà người ta còn gọi là mai rừng, mai thiên nhiên hay mai bỗng dưng chỉ có năm cánh, hoa nhỏ và thân cao lớn có khi đạt tới chiều cao hơn chục mét, hương thơm thoang thoảng, lắt lay mùi gỗ rất dễ chịu và mát, không nồng và đậm như 1 vài loài hoa khác.

Hoa Mai có màu trắng hoặc trắng hồng, cánh nhỏ, nhụy rậm và dày thường mọc thành chùm và hoa rậm, thân giống cây hoa đào, đoạn xù xì, đoạn trót lọt láng, màu xanh, da bóng và mọc cao to như cổ thụ.

Hoa mai tại Việt Nam mọc phổ quát ở miền Trung và miền Nam, đa phần là mai rừng tự nhiên. Sau này người ta dùng một vài loại mai ghép lại với nhau và tạo ra đời một loại mai nhân tạo đó chính là mai giảo nhiều cánh, số lượng cánh có thể lên đến hàng chục cho tới hàng trăm cánh xếp chồng lên nhau thành một đóa hoa dày và lớn.

Nhưng thật ra hoa mai vàng trong bỗng dưng cũng có loài đạt đến số lượng cánh rất cao (từ 12 cho đến 18 cánh). Mai thiên nhiên có mùi hương bỗng nhiên rất thơm và thường nực nồng vào buổi sáng và dần dần mất mùi vào những khoảng thời gian còn lại trong ngày.

có nhẽ vì buổi sáng sớm, nhiệt độ còn thấp, sương chưa tan nên hương thơm còn giữ lại trong ko khí, đến khi mặt trời lên, nhiệt độ tăng dần, sương tan hết cũng là khi hương hoa cũng tản ra trong ko khí nên chúng ta nghĩ là hoa mất mùi sau lúc mặt trời lên cao.

==== > bạn có thể Tìm hiểu thêm về vườn mai bến tre

Hoa mai tại Việt Nam có 18 loại như sau:

1 – Mai năm cánh: Loại mai vàng mọc phổ biến tại miền Trung (Từ Đà Nẵng, Quảng Nam cho đến Khánh Hòa) và trên dãy trường Sơn, trong những khu rừng già. Đây là loại mai năm cánh đột nhiên, hoa nhỏ, thân vừa và nở hoa không rộng rãi và rậm như 1 số loài mai khác mà nở thưa thớt.

Nhưng nếu lạc vào rừng mai này vào mùa xuân thì chúng ta sẽ thấy sắc hoa vàng ranh con cả một khu rừng, cả một triền núi và xác hoa rơi có khi vàng cả một dòng suối. Hương thơm ngập tràn và lan tỏa cả một vùng rộng to. Ở 1 số ngọn núi thuộc đồng bằng sông Cửu Long như tại vùng Thất sơn (bảy núi) cũng có loại mai này nhưng ít hơn và tản mát không quy tụ.

hai – Mai núi: Cũng là một loại mai rừng nhưng có số lượng cánh đa dạng hơn trong khoảng 12 cho tới 18 cánh, có lúc còn Thêm vào đó. Mai này mọc trên những núi đá khô khốc và sống chính yếu bằng khá sương, nước mưa và nước ngầm trong lòng đất cộng với khí hậu ẩm thấp của miền núi. Loài mai này thường xuất hiện đa dạng tại các vùng núi thuộc Tây Nguyên và nước các bạn Campuchia.

3 – Mai chủy: Cũng là một loại mai rừng nhưng thân cây rất lớn, hoa rộng rãi, lá rộng, xanh bóng và có hình răng cưa. Loại mai này có hoa mọc thành chùm rất đẹp nên gọi là mai chủy (chủy có tức thị chùm, quần thể, quây quần lại, đặc nghẹt).

4 – Mai động, mai Sẻ: Là một loại mai chuyên mọc ở những vùng cát trắng sắp biển. Loại mai này có thân suôn thẳng và tròn và trổ bông loáng thoáng. Giả dụ chúng trổ năm cánh thì gọi là mai sẻ, còn ví như có hơn năm cánh thì đúng là loại mai động.

Mai động và mai sẻ mọc rải rác từ các tỉnh trong khoảng Quảng Bình, Quàng Trị vào tận các vùng duyên hải thuộc miền trung và có lúc thấy chúng ở các vùng đồi cát trắng thuộc miền nam như Tây Ninh, Đồng Nai, Biên Hòa v..v..

5 – Mai chùm gửi, mai Tỳ bà, mai Vương: Là một loại mai sống nhờ trên thân cây khác, nhất là các loại cây cổ thụ to to, chúng sống bám vào thân cây, một phần hút dưỡng chất trong khoảng đất, một phần hút chất dinh dưỡng trong khoảng cây mà chúng bám vào.

không giống các loại tầm gởi khác chỉ bám trên thân cây khác, mai tầm gởi sống phân nửa dựa vào bộ rễ bám vào lòng đất của nó. Mai tầm gởi có thân ghồ ghề, cứng và xù xì cùng với những khối u dị kì. Chồi và tược cũng như hoa đâm ra từ những khối u đó. Hoa trổ tương đối dày và khít thành từng chùm đặc nghẹt. Có nơi còn gọi nó là mai tỳ bà hay mai vương.

6 – Mai hương, mai thơm hay mai ngự: Là một loại mai vàng có mùi hương rất thơm, thơm hơn rất nhiều các loài mai khác. Mùi hương của nó rất đặc thù và có nhẽ là nồng cháy hơn phần nhiều các loài mai nên nó được gọi là mai hương cho đúng với tính chất đặc trưng của loài mai vàng năm cánh này.

Ở Bến Tre cũng có không ít loại mai này mà người dân ở đây gọi nó bằng một cái tên rất miệt vườn là “Mai thơm” vì nó rất thơm, thơm hơn những loại mai thông thường mà người dân Nam bộ thường gặp. Ở Huế, loại mai này còn được gọi là “Mai ngự” vì nó được trồng trong cung và rất được hoàng tộc mến chuộng sử dụng làm quà biếu cao cấp nên nó gọi là “Mai ngự”.

=== > Tham khảo thêm về giống mai nhị ngọc toàn

7 – Mai châu (Mai trâu): Là một loại mai trổ hoa rất to, hoa của loài mai này to một cách lạ lùng, cánh to và rộng, màu vàng rực. Mỗi đóa hoa có các con phố kính hơn 5cm nên người ta gọi nó là mai trâu mà người Nam bộ thường đọc trại ra thành “mai châu”.

8 – Mai liễu: Là một loại mai có cành rất mềm và rũ xuống như cây liễu, hoa trổ rất ít. Lá mai nhọn và nhỏ, thon dài như lá liểu nên được gọi là mai liễu.

9 – Mai nhọn: Là một loại mai có lá dài và nhọn, nụ hoa và cánh hoa cũng có hình dáng như vậy.

10 – Mai Cà Ná: Là loại mai đặc trưng mọc tại lãnh hải Cà Ná thuộc thức giấc Ninh Thuận. Loài mai này có thân nhỏ, èo uột, cành rất giòn, dễ gẫy, lá hình bầu dục, suôn sẻ láng và có răng cưa quang rìa lá. Người dân ở đây gọi nó là mai rừng Cà Ná.

11 – Mai Vĩnh Hảo: Vào địa phận của thức giấc Bình Thuận, thuộc huyện Tuy Phong, phường Vĩnh Hảo, nơi có nguồn nước khoáng ngẫu nhiên nức tiếng nhất Việt Nam là “Nước khoáng Vĩnh Hảo” thì có một loại mai vàng nữa cũng là loài đặc thù của vùng này, không khác gì mấy so với mai Cà Ná nhưng nó lại được người dân ở đây đặt cho cái tên theo địa danh nơi nó đang sống là “Mai Vĩnh Hảo”. Mai Vĩnh Hảo có thân cứng, lá nhỏ, hoa to và phẳng, đặc biệt rất lâu tàn.

=== > Nhận định thêm về mai nhị ngọc toàn là gì?

12 – Mai tứ quý: Loài mai đặc trưng của vùng Nam bộ. Mai này cũng trổ hoa vàng nhưng sau lúc cánh hoa rụng đi thì đài hoa còn lại năm cánh màu đỏ với nhụy hoa và ba hạt màu đen như hạt đậu. Năm cánh hoa màu đỏ cũng tròn trịa và giống hình một đóa hoa mai.

Do thuộc tính nở 2 lần trên cộng một đóa nên người ta còn gọi mai tứ quý là nhị độ mai. Mai này trổ bông thưa thớt quanh quéo năm nên mới gọi là mai tứ quý (xuân, hạ, thu, đông đều trổ hoa). Mai tứ quý thân sần sùi và đen. Có cây vững mạnh rất lớn và cao nhưng phần lớn là những cây lâu năm. Càng lâu năm nhìn nó càng cổ kính và kiên cố.

13 – Mai giảo: Là loại mai có rất nhiều cánh được ghép lại từ phổ biến loại mai không giống nhau trên cùng một cây mai. Mai giảo lấy gốc mai vàng làm chủ đạo sau ấy ghép nhánh của các loại mai khác vào để cho ra đời một loại mai có không ít cánh, rất nhiều màu sắc trên cộng một cây mai. Loại này là loại mai nhân tạo mà chúng ta thấy rất nhiều hiện nay trên thị phần mai tết.

=== > Xem thêm: Top 7 vườn mai vàng lớn đẹp nhất Việt Nam 2023

Ngày tết chuyện trò về sự phong phú của cây mai để chúng ta cộng nhau Nhận định về loại hoa đặc biệt của mùa xuân này. Hoa mai là biểu trưng của sự mai mắn, tốt đẹp, một sự khởi đầu hoàn hảo và cường thịnh vượng cho một năm mới. Hoa mai còn có ý nghĩa xua đuổi những điều xấu xa, ko tốt đẹp cho một năm luôn được bình an, hanh hao thông và phát đạt.